VELAYET DAVASI VE VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ DAVASI

Çocuklar bakımından ana ve babanın hakları Türk Medeni Kanununun 182. Ve 183. Maddelerinde düzenlenmiştir;

Madde 182 - Mahkeme boşanma veya ayrılığa karar verirken, olanak bulundukça ana ve babayı dinledikten ve çocuk vesayet altında ise vasinin ve vesayet makamının düşüncesini aldıktan sonra, ana ve babanın haklarını ve çocuk ile olan kişisel ilişkilerini düzenler. Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır. Hâkim, istem hâlinde irat biçiminde ödenmesine karar verilen bu giderlerin gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.

Madde 183- Ana veya babanın başkasıyla evlenmesi, başka bir yere gitmesi veya ölmesi gibi yeni olguların zorunlu kılması hâlinde hâkim, re'sen veya ana ve babadan birinin istemi üzerine gerekli önlemleri alır.

Türk hukuk sisteminde anne ve baba evli ise velayeti birlikte kullanırlar. Boşanma ile velayet anne veya babaya verilir. Boşanma davasından sonra velayetin değiştirilmesi mümkün müdür sorusunu merak ediyorsanız, evet mümkündür.  Burada çocuğun psikolojik, bedensel ve  manevi bütünlüğünün en üst seviyede korunması amaçlanmaktadır. Çocuğun  velayeti kendisinde olan ebeveyni ile yaşadığı koşullar çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişimi açısından tehlike arz ediyor, onu kötü etkiliyorsa, boşanma kararı ile birlikte  velayeti kazanan taraftan velayet kaldırılabilir, çocuğun velayeti diğer ebeveyne geçebilir. Değişen hayat şartlarının gereği olarak velayetin değiştirilmesi talebiyle dava açılabilir. Örnekleyecek olursak;  velayeti kendisinde olan tarafın çocuğa kötü muamele etmesi, haysiyetsiz bir yaşam sürmesi, alkol, uyuşturucu, kumar bağımlılığı olması, çocuk için elverişli yaşam koşullarını sağlayamaması, akıl hastası olması gibi durumlarda velayetin değiştirilmesi talebiyle dava açılabilir.

Her ne kadar anlaşmalı boşanmada velayet de dahil olmak üzere boşanmanın tüm hukuki sonuçları üzerinde uzlaşılmış ve sonradan ileri sürülecek nafaka, tazminat, mal paylaşımı talepleri reddedilecekse de; çocuğun velayeti ile ilgili husus bir istisnadır. Değişen hayat şartlarına göre göre anlaşmalı boşanmadan sonra da çocuğun velayeti talep edilebilecektir.

 

Av.Tude Biber